Powstanie i rozwój ośrodka sztuki ludowej w Paszynie jest zasługą charyzmatycznego kapłana Edwarda Nitki (1919-1981), który pełnił tam funkcję proboszcza od 1957 roku przez kilkadziesiąt lat. Ta biedna beskidzka wioska, leżąca w pobliżu Nowego Sącza, stała się prężnym centrum spontanicznej i samorodnej twórczości w latach 70. i 80. XX wieku. Działalnością artystyczną zajmowało się tam wtedy ponad 50 osób.

Powstanie ośrodka przypada na przełom lat 60. i 70. XX wieku i związane było z postacią głuchoniemego Wojciecha Oleksego. Przynosił on regularnie w darze księdzu Nitce strugane przez siebie prymitywne figurki świętych. Kapłan traktował je jako przejaw jego religijności i umieszał w kościele przy ołtarzu. Nie spotykały się one z aprobatą miejscowej ludności, dopóki nie zwrócił na nie uwagi wizytujący parafię biskup. Docenienie sztuki Oleksego wpłynęło na podniesienie jego statusu społecznego w oczach mieszkańców wsi. Wiele osób pozazdrościło mu sukcesu i też zaczęło rzeźbić. Swoje prace przynosili na plebanię, która dzięki działalności ks. Nitki stała się nieformalnym centrum lokalnej kultury z bogatą kolekcją prac paszyńskich artystów. Odbywały się w niej również prowadzone przez plastyków warsztaty rzeźbienia dla chłopców, kursy malowania na szkle dla dziewcząt. Wielu uczestników tych szkoleń stało się znanymi artystami. Ksiądz Nitka otaczał także opieką wielu twórców z regionu, kolekcjonując ich prace, np. Stanisława Hołdę z Nowego Sącza, malarkę Marie Wnęk z Olszanki. W krótkim czasie ośrodek paszyński zyskał sławę nie tylko w Polsce, zaczęli do niego przyjeżdżać pracownicy muzeów, kolekcjonerzy sztuki ludowej, tacy jak Bolesław Nawrocki, Ludwik Zimmerer, Ferdynand Kijak-Solowski, Izabella i Piotr Sałustowiczowie, Leszek Macak. Po śmierci proboszcza, za sprawą księdza Stanisława Janasa, który kontynuował jego dzieło, w Paszynie wybudowano i otworzono w 1994 roku Muzeum Sztuki Ludowej im ks. Edwarda Nitki. Liczy ono obecnie ponad trzy tysiące rzeźb i obrazów, głównie na szkle.

Rzeźby artystów związanych z Paszynem znajdują się wielu kolekcjach renomowanych polskich muzeów, takich jak: Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Muzeum Etnograficzne w Krakowie, Muzeum Etnograficzne w Toruniu, Muzeum w Nowym Sączu, Muzeum Sztuki Ludowej w Otrębusach.

Ośrodek paszyński jest bogato reprezentowany w kolekcji Izabelli i Piotra Sałustowiczów. W zbiorze znalazło się 101 rzeźb 17 artystów. Są to rzeźby najwybitniejszych paszyńskich rzeźbiarzy: Wojciecha Oleksego, Stanisława Miki, Mieczysława Piwki, Stanisława Hołdy, ale także ich kontynuatorów: Andrzeja Drożdża, Mieczysława Gajdosza, Władysława Głoda, Zenona Głoda, Wojciecha Górki, Piotra Kożucha, Wojciecha Miki, Stanisława Oleksego, Wincentego Orleckiego, Józefa Orleckiego, Anny Padoł, Ewy Pogwizd, Stanisława Poręby.

Na wystawie przedstawiamy prace 8 rzeźbiarzy wybranych reprezentatywnie, tak by pokazać różnorodny charakter rzeźby paszyńskiej.