„Święty Franciszek”, Włodzimierz Ostoja-Lniski, 2016, drewno polichromowane, 40×30 cm

„Święty Franciszek”, Wiktor Chrzanowski, 2009, olej, płótno, 40×33 cm

„Św. Franciszek”, Izajasz Rzepa, 1981, drewno polichromowane, wys. 37 cm

„Święty Franciszek mówi kazanie do ptaków”, Marianna Wiśnios, 1978, technika mieszana, papier, 81,5×70 cm

„Ukrzyżowanie ze Świętym Franciszkiem”, Marianna Wiśnios, 1979, technika mieszana, papier, 95×70 cm

Światowy Dzień Środowiska został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ na Konferencji Sztokholmskiej w 1972 r. Celem obchodów tego dnia jest zwrócenie uwagi na związek działalności człowieka z jego wpływem na środowisko.

Z tej okazji prezentujemy wizerunek św. Franciszka, który został ogłoszony przez papieża Jana Pawła II patronem ekologów. W Liście apostolskim „Inter Santos” z 1979 r. Jan Paweł II w następujący sposób uzasadniał swój wybór: „Św. Franciszka z Asyżu słusznie zalicza się między tych świętych i sławnych mężów, którzy odnosili się do przyrody jako cudownego daru udzielonego przez Boga rodzajowi ludzkiemu. Albowiem on głęboko odczuł w szczególny sposób wszystkie dzieła Stwórcy i natchniony Bożym duchem, wyśpiewał ową najpiękniejszą Pieśń Stworzeń, przez które – szczególnie przez brata słońce, brata księżyc i siostry gwiazdy niebieskie – oddał należne uwielbienie, chwałę, cześć i wszelkie błogosławieństwo najwyższemu, wszechmogącemu i dobremu Panu…”.

W sztuce ludowej i nieprofesjonalnej wizerunek świętego Franciszka jest niezwykle popularnym tematem. Z reguły święty ukazywany jest w habicie zakonnym, w otoczeniu zwierząt i kwiatów. Bardzo często towarzyszą mu wielobarwne ptaki w nadnaturalnych rozmiarach.

W przypadku realizacji artystycznych tego tematu na szczególną uwagę zasługują obrazy Marianny Wiśnios, przedstawiające kazanie do ptaków, jak i scenę ukrzyżowania.

Marianna Wiśnios (1909-1996) od najmłodszych lat wykazywała talent do rysunku i malarstwa. Jednak bieda, liczne obowiązki w gospodarstwie i brak zrozumienia dla jej zainteresowań nie pozwoliły na realizację jej twórczych fascynacji. Przypadkowo jej talent został odkryty wiele lat później przez nauczycielkę jej syna, która zwróciła uwagę na to, że Wiśnios pomagała chłopcu w rysunku. Aniela Grotowska, nauczycielka zgłosiła Mariannę Wiśnios na „Wielki konkurs na współczesną sztukę ludową Ziemi Kieleckiej” gdzie artystka zdobyła I nagrodę.