„Nalot na Warszawę”, 1955-1960 r., olej, płótno, 63×97,5 cm

„Nalot”, Jan Kosiarz, 1960 r., olej, płótno, 103,5×144 cm

1 września 2020 r. obchodzimy 81. rocznicę wybuchu II wojny światowej.

W przekazach ikonograficznych twórców nieprofesjonalnych wojenne wydarzenia zajmują miejsce szczególne. Ten fragment historii inspirował często artystów starszego pokolenia, odnosząc się w dużej mierze do ich osobistych doświadczeń. Siła zaś ich twórczego przekazu i wspomnień miała z reguły wymowę pacyfistyczną i ukazywała brutalność i zło jakie za sobą niesie wojna.

Prezentowane obrazy autorstwa Jana Kosiarza (1908-1989) to sceny ukazujące bombardowanie Warszawy. Kompozycje malarskie skupiają się na dramacie ludności cywilnej i obrońców stolicy, a w kolejnym planie przechodzą w oniryczny pejzaż, gdzie rzeczywistość przemienia się w, charakterystyczną dla warsztatu artystycznego Kosiarza,  „mgłę”. Prócz napięcia związanego z zabiegami kolorystycznymi, które podkreślają emocje  i charakterystycznymi plamami barw, duże znaczenie w tych przedstawieniach malarskich ma ekspresja wynikająca z kompozycji ludzkich ciał. Każda z postaci poprzez gest, pozę podkreśla grozę sytuacji i bezsilność wobec zbliżającej się śmierci. Druzgocząca siła machiny wojennej jest przez Kosiarza ukazana niezwykle sugestywnie.

Artysta urodził się w Kumowie Majorackim pod Chełmem, w rodzinie wiejskiej. Ukończył cztery klasy szkoły podstawowej. Kosiarz to talent samorodny, a jego malarstwo określa się jako intuicyjne. Do malowania wykorzystywał różne, przypadkowe podłoża i nie dbał o fachowe przybory malarskie. Najważniejszy był dla niego sam gest twórczy.