28 lutego 1976 r. w Genewie zmarła Zofia Stryjeńska (ur. 13 maja 1891 r.) – malarka, graficzka, ilustratorka, scenografka, projektantka tkanin, plakatów i zabawek. Dziś przypada 45. rocznica jej śmierci. W cyklu #sztukazkalendarza prezentujemy trzy obrazy jej autorstwa: „Stroje ludowe na Kujawach”, „Stroje ludowe z Wołynia” oraz „Góral z góralką”.

W okresie międzywojennym Zofia Stryjeńska uznawana była za jedną z najsłynniejszych polskich malarek określaną mianem księżniczki, czarodziejki, boginki słowiańskiej polskiego malarstwa. Należała do Stowarzyszenia Artystów Plastyków „Rytm” (1922-1932), którego ideą przewodnią było czerpanie z bogactw ludowych tradycji w celu poszukiwania nowoczesnej narodowej tożsamości. Klimat dwudziestolecia międzywojennego sprzyjał popularyzacji sztuki, która odwoływała się do rodzimych tradycji, folkloru i sztuki ludowej. Styl Stryjeńskiej jest rozpoznawalny i wyjątkowy. W swojej artystycznej ekspresji artystka odnosiła się do popularnych wówczas trendów sztuki m.in. art deco.

Obrazy wykonywała w technice tempery, gwaszu, litografii, pochoir, rysunku tuszem. Prezentowane dziś stroje z Kujaw i Wołynia pochodzą z teki „Stroje ludowe przed 1939” (wydane przez dwutygodnik „Płomyk”, a plansze drukowano w zakładzie graficznym Koziańskich w Warszawie). Autentyczne stroje danego regionu były dla artystki inspiracją i poddane były artystycznej obróbce. Kolorystyka i forma, poszczególne detale zostały stylizowane, tak aby wydobyć ich piękno i oryginalność. Kompozycje utrzymane są w intensywnej palecie barw, czystych kontrastowych kolorach. Prace wyróżniają się dynamiką ujęcia, zrytmizowaniem linearnym, zwartą kompozycją i dekoracyjnością.

Tematyka poruszana przez Stryjeńską wynikała z jej fascynacji ludowością. To swoista gloryfikacja wiejskiego stylu życia, harmonii z cyklem przyrody, barwnego folkloru. Te cechy odnajdujemy w prezentowanej scenie rodzajowej „Góral z góralką”. Żywioł kolorystyczny, piękno postaci, z których emanuje witalność, energia i erotyzm współtworzy na obrazach Stryjeńskiej niezwykły i idylliczny świat polskiej wsi.