Obraz „Pochód pierwszomajowy”, wyk. Maria Wnęk, brak daty, Olszanka, woj. małopolskie, technika mieszana na papierze, 86×61 cm, fot. Marian Kosicki

1 maja przypada Święto Pracy, Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy. To święto o długiej historii (zostało wprowadzone w 1889 r. w Paryżu przez II Międzynarodówkę Socjalistyczną), pierwsze obchody w Polsce odbyły się w 1890 r. i zorganizowane były przez związki zawodowe, partie socjalistyczne. Z największym rozmachem organizowane były pochody pierwszomajowe w okresie PRL-u, barwne i tłumne korowody były dumą władzy komunistycznej. Obecnie 1 maja to w dużej mierze początek majówki – długiego weekendu – kwintesencja wiosennego wypoczynku, czas wyjazdów i grillowania.

A jak w kolekcji sztuki naszego muzeum prezentowane jest to święto?

„Malarka słynna po całym świecie” Maria Wnęk (15 VI 1922 – 12 IV 2005) w swojej twórczości podjęła temat nawiązujący do rytuału pochodów pierwszomajowych w święto klasy pracującej, ukazując niezwykle ekspresyjny i zróżnicowany korowód postaci. W swojej pracy artystka położyła nacisk na kwestię uwznioślenia pracy twórczej i podkreślenie jej wielkiej wagi dla sprawy narodowej. Pochwałę artystów ludowych Maria Wnęk wypisuje w hasłach transparentów trzymanych przez postaci w strojach góralskich:

• „Niech żyje nasza praca i niech się udoskonala w naszej Ojczyźnie Polsce”
• „Niech żyją ci co Twórczość rozwijają i ją bronią, i co Ją Twożą, w Polsce Ludowej”
• „Niech żyje Twórczość Ludowa Niech żyją Ci co Ją Twożą w Polsce Ludowej”

Malarka swoje prace dopełniała rozbudowanymi opisami umieszczonymi na odwrociu swoich obrazów tzw. „życiorysy”. Na obrazie „Pochód pierwszomajowy” Maria Wnęk opisuje epizody z życia Enza (włoskiego zakonnika).

Maria Wnęk urodziła się w Olszance, w wielodzietnej rodzinie chłopskiej. Ukończyła cztery klasy szkoły podstawowej. Podejmowała różne prace i była osobą niezwykle religijną. Zaczęła malować w wieku 40 lat podczas zajęć plastycznych w nowosądeckim Domu Kultury Kolejarza. Była zdiagnozowana jak schizofreniczka. Jej prace trafiły do uznanych kolekcji sztuki art brut w kraju i za granicą.