Bez tytułu, wyk. Genowefa Magiera, 2009-2011 r. Wielka Nieszawka, woj.
kuj.-pom., technika mieszana, karton, fot. Marian Kosicki

Ustanowienie 22 maja Dniem Praw Zwierząt to efekt kampanii społecznej zorganizowanej przez niezależną organizację pozarządową „Klub Gaja”. Zasadniczym założeniem powstałej w efekcie tej inicjatywy „Ustawy o ochronie zwierząt” z 1997 r. jest stwierdzenie, że zwierzę nie jest rzeczą, tylko istotą żyjącą, odczuwającą cierpienie i że ze strony człowieka należy mu się szacunek, ochrona i opieka.

Adekwatna do dzisiejszych okoliczności jest prezentacja prac artystki nurtu art brut Genowefy Magiery. Głównym tematem jej twórczości są bowiem zwierzęta, które w jej przekonaniu szczególnie zasługiwały na miłość i szacunek. Artystka ceniła sobie towarzystwo zwierząt gospodarskich i leśnych bardziej nawet niż relacje z ludźmi, którzy w jej oczach byli wyjątkowo skłonni do wyrządzania krzywdy innym:

„Bardzo kocham wszystkie zwierzęta. A najbardziej te, które mieszkały w moich lasach. Wychowywałam ptaki, które wypadły z gniazd. Wszystkie namalowałam. Leczyłam jak umiałam sarny, które wpadły w sidła. Gdy chłopcy ze wsi zabili z procy wiewiórę, którą się opiekowałam, poszłam do nauczycielki i zapytałam się, jak dzieci są wychowywane, skoro zabijają wiewióry, wróble. Czy one nie mają prawa do życia w lesie?”

Genowefa Magiera w swoich działaniach plastycznych wykorzystywała różnego rodzaju opakowania po produktach spożywczych, potłuczone szkło, skrawki materiału i pozłotka, które łączyła z farbami plakatowymi, akwarelami, flamastrami, kredkami ołówkowymi i świecowymi. Zwierzęta na barwnych kolażach Magiery formowane były również z tego co zebrała podczas spacerów nad Wisłą, w lesie. Stąd też dzioby ptaków, ich oczy, skrzydła wyklejone są z muszelek, kamyków, piórek. Jej prace możemy zaliczyć do sztuki przetwarzania przedmiotów – recycling art, trash art.

Genowefa Magiera urodziła się 18 stycznia 1921 roku w Ligocie, w powiecie wadowickim. Miała ośmioro rodzeństwa. Jako dziecko z powodu biedy, wraz z rodzicami przeniosła się do Dąbrowy Chełmińskiej w powiecie bydgoskim. Po przyjeździe na ziemię chełmińską, jej rodzice zajęli się prowadzeniem gospodarstwa. Genowefa Magiera ukończyła cztery klasy szkoły podstawowej. Liczne obowiązki gospodarskie uniemożliwiały jej poświęcanie czasu na rozwijanie wrażliwości artystycznej. Dopiero gdy już w podeszłym wieku Genowefa Magiera zamieszkała w Domu Pomocy Społecznej i zaczęła uczestniczyć w warsztatach terapii zajęciowej, jej twórczość rozkwitła.