Tajemnice codzienności. Kultura ludowa i jej pogranicza od Kujaw do Bałtyku (1850-1950)
Tajemnice codzienności… to jedna z ciekawszych ekspozycji stałych w polskim muzealnictwie etnograficznym. Prezentuje życie codzienne ludzi zamieszkujących wsie i małe miasta regionów etnograficznych: Kujaw, ziemi chełmińskiej, Kaszub, Borów Tucholskich, Kociewia, Pałuk, ziemi dobrzyńskiej i Krajny.
Wystawa podkreśla pograniczny charakter kultury ludowej, na którą duży wpływ miała kultura mieszczańska i szlachecka oraz zmiany polityczne i cywilizacyjne stulecia 1850-1950. Opowiada o tożsamości, identyfikacji regionalnej oraz o przywiązaniu do „małej ojczyzny”. Akcentuje jednocześnie występowanie na tym terenie różnych grup etnicznych i religijnych. Najcenniejsze zabytki ze zbiorów muzeum pokazano w taki sposób, by ilustrowały dawną codzienność, której wiele aspektów jest dzisiaj zaskakujących, niejasnych, wręcz egzotycznych.
Wystawę podzielono na 8 części Natura i historia, Bliskie ciału. O ubiorach, higienie i jedzeniu, Rytm życia, Praca, Jak świętowano i w co wierzono, W wolnym czasie, Nowe horyzonty oraz Poszukiwanie piękna. Ekspozycję uzupełniają archiwalne fotografie, nagrania audio, zapisy filmowe oraz multimedialne prezentacje. Prezentowane są m.in. unikatowe filmy o znachorze i zwyczajach zapustnych, nagrania pieśni weselnych, pogrzebowych, a także opowieści ludowe w specjalnie zaaranżowanej przestrzeni. Wyjątkowa oprawa plastyczna – zastosowanie meandrycznego układu, ciekawej kolorystyki poszczególnych części i różnorodny sposób prezentacji – pomaga odkrywać tytułowe „tajemnice codzienności”.

Wystawa współfinansowana przez Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Koncepcja wystawy:
- Hubert Czachowski
- Agnieszka Kostrzewa
- Hanna M. Łopatyńska
Komisarze wystawy:
- Hanna M. Łopatyńska
- Kinga Turska-Skowronek
Autorzy scenariusza:
- Hubert Czachowski („Jak świętowano i w co wierzono”)
- Jolanta Jakubowska („Czas wolny”, „Nowe horyzonty – wojsko, emigracja”)
- Aleksandra Jarysz („Praca – garncarstwo”)
- Elżbieta Juchniewicz („Nowe horyzonty – szkoła”)
- Jakub Kopczyński („Blisko ciała – lecznictwo ludowe”, „Praca – kowalstwo”)
- Hanna M. Łopatyńska („Rytm życia”, „Jak świętowano i w co wierzono”)
- Teresa Okoniewska („Natura i historia”)
- Bożena Olszewska („Poszukiwanie piękna – estetyka codzienności”)
- Justyna Słomska-Nowak („Poszukiwanie piękna – estetyka odświętności”)
- Grażyna Szelągowska („Blisko ciała – pożywienie”, „Praca – rolnictwo, hodowla, zbieractwo, łowiectwo, torfiarstwo, bednarstwo, kołodziejstwo, jarmark”)
- Artur Trapszyc („Natura i historia”, „Praca – rybołówstwo”)
- Kinga Turska-Skowronek („Blisko ciała – odzież, higiena”, „Rytm życia”)
Koncepcja plastyczna:
- Wojciech Jaruszewski
Projekty:
- Wojciech Jaruszewski
- Barbara Górka
- Jakub Kopczyński
- Katarzyna Rosik
- Katarzyna Tużylak
Opracowanie materiału ikonograficznego:
- Jacek Chmielewski
- Marian Kosicki
Wydruki:
- Firma SEPPA, Chełmża
- Studio Reklamy „Szlaczek”, Toruń
Projekty multimedialne:
- Adam Diakowski
- Jakub Kopczyński
- Janusz Krysztop
- Bartosz Pawlonka
Realizacja techniczna:
- Roman Wilczewski
- Tomasz Blokowski
- Adam Kajl
- Bogdan Kulasiński
- Mariusz Puchalski
- Piotr Zdrojewski
- Jan Kukułka
- Arkadiusz Patyk
- Zdzisław Wilczewski
- Mateusz Zdrojewski
- Katarzyna Czajkowska
- Natalia Bilska
- Aleksandra Jarysz
- Łucja Kubacka
- Justyna Krzemień
- Zofia Matyjasik
- Maria Skalska
- Barbara Zakrzewska
Konserwacja:
- Ewa Martin-Sobecka
- Krystyna Szczepankiewicz
- Tomasz Wodzyński
- Katarzyna Czajkowska
- Małgorzata Pliszczyńska
Pomoc przy organizacji wystawy:
- Joanna Muszyńska
- Janina Łukasiewicz-Drewniowska
- Zygmunt Grochowski
Autorzy filmów archiwalnych ze zbiorów MET:
- Maria Polakiewicz
- Józef Robakowski
- Kalina Skłodowska-Antonowicz
- Barbara Szychowska-Boebel
- Zdzisław Zgierun
Nagranie dźwięku do części „Praca-jarmark”:
- Rafał Kołacki
Wykonanie utworów muzycznych:
- Ildefons Bublic
- Kazimiera Kasprzak
- Jan Kasprzak
- Bernadetta Ochendal
- Marta Rogalska
- Katarzyna Rosik
- Kapela Jana Szelążka
Lektorzy opowieści:
- Mirosława Pallach
- Barbara Zakrzewska
Pokaz pieczenia chleba:
- Helena Pałkowska
Ikonografia ze zbiorów własnych oraz:
- Archiwum Państwowego w Bydgoszczy
- Archiwum Państwowego m. st. Warszawy
- Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie
- Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu
- Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Warszawie
- Domu Kultury w Golubiu-Dobrzyniu
- Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu
- Muzeum Farmacji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
- Muzeum – Kaszubskiego Parku Etnograficznego we Wdzydzach Kiszewskich
- Muzeum Okręgowego im. Stanisława Staszica w Pile
- Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku
- Muzeum w Sosnowcu
- Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie
- Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle n. Notecią
- Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku
- Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie
- Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy w Pucku
- Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie
- Pracowni Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej IG i PZ PAN w Warszawie
- Stowarzyszenia Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego – Klub Nowodworski
- Towarzystwa Przyjaciół Doliny Dolnej Wisły w Świeciu
- Urzędu Miejskiego w Aleksandrowie Kujawskim
Ikonografia ze zbiorów prywatnych:
- Adama Blocha z Tczewa
- Alicji Błędzkiej z Torunia
- Józefa Borzyszkowskiego z Gdańska
- Barbary i Ryszarda Brzykcych z Żędowa
- Jadwigi Cholewskiej z Bydgoszczy
- Lucyny Dąbrowskiej z Dąbrówki Barcińskiej
- Barbary Dembek-Bochniak z Pączewa
- Jerzego Erwińskiego z Aleksandrowa Kujawskiego
- Wojciecha Grobelskiego z Koszalina
- Wojciecha Gruszczyńskiego, www.danzing-online.pl
- Krystyny Jabłońskiej z Pelplina
- Wojciecha Jaruszewskiego z Torunia
- Jana Młynarczyka z Torunia
- Hanny Muzalewskiej-Alexandrowicz z Torunia
- Piotra Nadolnego z Warszawy
- Teresy Okoniewskiej z Torunia
- Haliny Olszewskiej z Torunia
- Marka Opitza z Nowego Dworu Gdańskiego
- ks. Jana Perszona z Torunia
- Tomasza Porazińskiego z Koronowa
- Jerzego Ridana z Krakowa
- Rodziny Sczanieckich z Nawry
- Aleksandry Wendy-Majdy z Bydgoszczy
- Teresy Wyrzykowskiej z Osięcin
Dziękujemy za konsultacje i pomoc w organizacji wystawy:
- prof. Andrzejowi Brenczowi z Poznania
- Markowi Fijałkowskiemu z Piły
- Katarzynie Jankowskiej z Torunia
- Janinie Kurowskiej z Wejherowa
- Annie Latko z Torunia
- Arturowi Niklewiczowi z Golubia-Dobrzynia
- Renacie Lesner-Szwarc z Torunia
- Andrzejowi Schmidtowi z Torunia
- Feliksowi Stolkowskiemu z Torunia
- prof. Jerzemu Trederowi z Gdańska
- Mariuszowi Żebrowskiemu z Grudziądza
- Głównemu Urzędowi Miar w Warszawie
- Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie
- Muzeum Miejskiemu w Mysłowicach
- Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie
- Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach
- Centralnemu Ośrodkowi Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie
- Towarzystwu Kulturalnemu „Echo Pyzdr”



















