Kolekcje Działu Gospodarki i Rzemiosł

Gospodarka podstawowa  (ok.3 000 sztuk)

Obejmuje takie kolekcje jak: zbieractwo, łowiectwo, gospodarka leśna, obróbka torfu, rolnictwo, hodowla i weterynaria, pszczelarstwo, transport, miary i wagi. Najstarsze obiekty datowane są na koniec XIX w. Do najciekawszych w tym zespole należą: maszyna do przerobu torfu mazistego (koniec XIX w.), sochy, radła do obredlania ziemniaków, brona laskowa, siewnik rzędowy firmy „Simplex”, ule kłodowe, jarzma pojedyncze i podwójne, sygnowane korce do ziarna, foremki do mierzenia i ozdabiania bryłek masła.

Pozyskiwanie, obróbka i przygotowywanie pożywienia  (ok.2,5 tys. sztuk)

Obiekty z zakresu pożywienia roślinnego, mlecznego i mięsnego, różnego typu pojemniki zasobowe, sprzęty kuchenne używane w wiejskim i małomiasteczkowym gospodarstwie domowym. Uzupełnieniem kolekcji są firmowe opakowania fabryczne (głównie puszki) po produktach spożywczych nabywanych w sklepach. Najciekawsze elementy zbioru to różne typy masielnic i sernic, różnorodne naczynia do gotowania, opakowania szklane (słoje, butelki).

Tkanina, strój, haft, koronka, obróbka włókna i higiena  (ok.6 500 sztuk)

Tkaniny ludowe i miejskie

Obejmuje tkaniny z końca XIX w. i XX w, z terenu północnej i wschodniej Polski oraz z obszarów Wileńszczyzny. W skład kolekcji wchodzą dywany dwuosnowowe, tkaniny dekoracyjne (kapy, obrusy, chodniki, makatki), tkaniny użytkowe (tkanina pościelowa, ręczniki, zasłonki, derki) oraz próbki tkanin (1767 sztuk).

Zbiór dywanów dwuosnowowych

Jedną z najciekawszych części kolekcji z kopiami zabytków z XVIII i XIX w. (179 sztuk).

Odzież ludowa i miejska Obiekty pochodzą z XIX i XX w., głównie z terenu północnej Polski. Kolekcja licząca ponad 2 000 obiektów obejmuje elementy odzieży: spódnice, halki, gorsety, czepce, chusty, koszule, wierzchnie okrycia damskie i męskie, buty, bieliznę. Najcenniejsze jest kolekcja stroju kujawskiego i pałuckiego (tiulowe czepce z końca XIX i pocz. XX w.) oraz kilka czepców z XIX w. z terenu Kaszub.

Hafty Zbiór (ok. 1000 sztuk) zawiera hafty na różnego typu tkaninach (makaty, ręczniki, obrusy, serwetki, bieżniki, bielizna pościelowa, pochodzące głównie z XX w., z terenu północnej Polski. Ciekawa jest kolekcja haftów kaszubskich i borowiackich z II poł. XX w.

Koronka ręczna i maszynowa Kolekcję (ok. 600 sztuk) tworzą różne typy koronki, głównie szydełkowa, siatkowa, klockowa, czółenkowa: serwety, serwetki, obrusy, bieżniki, firanki, oraz zazdrostki, ząbki do półek. Koronka pochodzi głównie z XX w., z terenu północnej Polski.

Obróbka włókna Zespół przedmiotów związanych z obróbką włókna z terenu północnej i wschodniej Polski, głównie z końca XIX w oraz z XX w. Obejmuje warsztaty tkackie, kołowrotki, międlice, cierlice, snowadła, kijanki, trzepaki do lnu, przyrządy do obrywania główek lnu, szczotki do czesania lnu, wrzeciona, przęślice, przyrządy do kręcenia sznurów. Najcenniejszą częścią tej kolekcji są obiekty datowane, jak np. cierlica z 1812 r.

Higiena Zbiór przedmiotów związanych z higieną osobistą człowieka (grzebienie, lokówki brzytwy, pojemniki na kosmetyki i perfumy) oraz służących np. do prania, maglowania i prasowania odzieży – kijanki, tarki do prania pralki drewniane, maglownice z wałkami, magle skrzynkowe i stojące na korbkę, żelazka na węgiel, na „duszę”, na spirytus, na prąd. Ciekawym obiektem jest magiel skrzynkowy datowany na 1779 r. Jednym z cenniejszych nabytków jest wyposażenie małomiasteczkowego zakładu fryzjerskiego z początku XX wieku.

Meble i wyposażenie wnętrz (ok. 1200 sztuk) Kolekcja obejmuje meble ludowe i po części miejskie z terenu Polski Północnej, datowane w większości na przełom XIX i XX wieku. Liczy 1225 obiektów, takich jak skrzynie, kufry, kredensy, stoły, krzesła, łóżka, ławy skrzynkowe, bieliźniarki, komody, szafy, półki Do najciekawszych należą malowane skrzynie wianne z Kujaw, Kaszub i Borów Tucholskich oraz dwa okuwane kufry z końca XVIII w. Cenne są także cztery malowane szafy i kredensy.

Rzemiosło (ponad 10 tys. sztuk) W tym: rzemiosła związane z obróbką drewna(bednarstwo, kołodziejstwo, stolarstwo), rogarstwo, rymarstwo, garncarstwo, kowalstwo i plecionkarstwo.Każda z kolekcji prezentuje rodzaje i formy wyrobów w ramach wymienionych rzemiosł oraz wyposażenie warsztatów rzemieślniczych. Szczególnie ciekawe są najstarsze(często „samorodne”) narzędzia poszczególnych rzemieślników i ich unikatowe wyroby.Na uwagę zasługuje zbiór polskiej ceramiki ludowej z terenu całego kraju, efekt dwóch ogólnopolskich konkursów (ok. 6500 sztuk) oraz dwa przykłady narzędzi z wiejskich kuźni: kowadło bezrożne datowane na 1796 r. i małe kowadełko pomocnicze datowane na 1846 r.

Wiejski sprzęt pożarniczy i akcesoria strażackie

Zbiory liczące około 300 obiektów pochodzą z terenu Pomorza, Kujaw i Mazowsza. Ozdobą kolekcji jest grupa rzadkich, czterokołowych, konnych wozów strażackich wraz z beczkowozem, a także sikawek przenośnych, część z II poł. XIX w. Kolekcję uzupełnia drobny sprzęt pożarniczy w postaci różnego rodzaju dzwonów, trąbek i syren, lamp oświetleniowych, prądownic i łączników do węży, bosaków, toporków i bojowych pasów strażackich. Część obiektów prezentowana jest w przeniesionej do Parku Etnograficznego remizie z początku XX w.

Kontakt