Haft pałucki na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa
Motywy roślinne głównie na białym lub pasiastym płótnie, ale także na tiulu – tak prezentują się najstarsze zachowane haftowane elementy stroju kobiecego z połowy XIX w. Do jego wykonania używano białych, bawełnianych nici. A kolor czarny? Ten występował wyłącznie na czerwonych halkach, zwanych piekielnicami. Po ponad roku starań hafciarstwo pałuckie wpisano na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Nasze muzeum ma najbogatszą kolekcję haftu pałuckiego w kraju.
– Pierwotnie był ozdobą tradycyjnego stroju, wyłącznie kobiecego – zaznacza dr Justyna Słomska-Nowak, kierownik Działu Gospodarki i Rzemiosł Muzeum Etnograficznego w Toruniu. – Zdobione nim były: czepce, kryzy, stójki i mankiety koszul, halki białe i czerwone oraz fartuchy. Najbardziej charakterystycznym elementem stroju pałuckiego są tiulowe czepce z haftowanymi wiązaniami bandami, czyli nakrycie głowy mężatek. Do 1918 r. strój, a zwłaszcza czepce zakładane były w każdą niedzielę i święta na wyjście do kościoła oraz na uroczystości rodzinne. Dzięki temu właśnie czepce są elementem stroju, który przetrwał najdłużej.
Wniosek i o wpisanie haftu pałuckiego na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa przygotowali depozytariusze z województwa kujawsko-pomorskiego (Żnin, Kcynia i Szubin) oraz wielkopolskiego (Wągrowiec i okolice) pod okiem i z merytorycznym wsparciem byłej, wieloletniej kierownik Działu Gospodarki i Rzemiosł naszego muzeum, Kingi Turskiej-Skowronek.
Więcej o hafcie przeczytasz w naszym serwisie Ulotne Tradycje poświęconym dziedzictwu niematerialnemu w województwie kujawsko-pomorskim. Nie tylko dowiesz się wszystkiego o pałuckim hafcie, ale tez dzięki instrukcjom wybitnych hafciarek samodzielnie nauczysz się haftować przepiękne pałuckie kompozycje.
Przygotowaliśmy również wzornik motywów pałuckich, które można wykorzystać podczas haftowania.
