Muzeum Etnograficzne w Toruniu zakupiło wyjątkową kolekcję 46 rzeźb Józefa Soboty ze wsi Regut w woj. mazowieckim, artysty zaliczanego do najwybitniejszych polskich prymitywistów. Z jej powstaniem wiąże się niezwykle intersująca historia, dotąd znana tylko w kręgach osób mających kontakt z artystą za jego życia. Kolekcja została zgromadzona w latach 1973-1976 przez doktora medycyny Andrzeja Michała Ziemowita Korsaka z Warszawy (1927-1999), znanego lekarza i pioniera w Polsce walki z nałogiem nikotynizmu. Podjął się on w 1973 roku leczenia artysty, na prośbę swojego sąsiada, Ludwika Zimmerera – twórcy jednej z największych polskich kolekcji sztuki ludowej i nieprofesjonalnej, który był zaprzyjaźniony z rodziną Korsaków.
Józef Sobota zaczął rzeźbić w wieku 78 lat, kiedy był unieruchomiony przez chorobę nóg. Impulsem do podjęcia przez niego działań rzeźbiarskich był sen mówiący, że wyzdrowieje, jeśli zrealizuje wolę Bożą. Warunkiem było wykonanie i rozwieszenie we wsi kilku kapliczek. Jedną z nich zauważył, przejeżdżając przez wieś, profesor Marian Pokropek, badacz kultury i sztuki ludowej. Za jego sprawą twórczością Soboty zainteresował się także kolekcjoner Ludwik Zimmerer i razem postanowili pomóc artyście, przywożąc do niego wybitnego lekarza z miasta. Był nim Andrzej Korsak. To właśnie on stał się „człowiekiem przysłanym przez Boga”, jak w komentarzu do historii kolekcji zaznacza syn lekarza Michał, który wielokrotnie towarzyszył ojcu w wizytach u „dziadka” Soboty, bo tak nazywano artystę w rodzinie Korsaków.
Andrzej Korsak przez trzy lata sprawował pieczę nad zdrowiem rzeźbiarza i sprawił, że ten zaczął chodzić. Za bezpłatną pomoc i przywożone leki był obdarowywany „dziadkowymi” rzeźbami. Rzeźby te, za życia Andrzeja Korsaka darzącego je szczególnym sentymentem, zdobiły niewielkie mieszkanie rodziny na Saskiej Kępie w Warszawie. Po śmierci lekarza, stały się własnością jego syna, Michała Bartłomieja Korsaka. Od 1999 do 2007 roku były w jego domu w Konstancinie. Po przeprowadzce Michała Korsaka, do czasu zakupu przez muzeum, znajdowały się w jego obecnym miejscu zamieszkania, w odrestaurowanym przez niego i jego żonę dworze we wsi Balin w woj. kujawsko-pomorskim.
Muzeum Etnograficzne w Social Mediach