Obchodzone 15 sierpnia kościelne święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny jest w Polsce potocznie nazywane świętem Matki Boskiej Zielnej. Niemcy i Czesi czczą w tym dniu Matkę Boską Korzenną, a Estończycy – Matkę Boską Żytnią.

Tego dnia w kościołach święci się bukiety z ziół i kwiatów. Sam zwyczaj święcenia roślin wywodzi się prawdopodobnie z czasów pogańskich. Wówczas, podczas świąt ku czci bogów urodzaju, składano im ofiary ze zwierząt, chleba, owoców. Z czasem powiązano ten zwyczaj z religią chrześcijańską i włączono do kalendarza świąt kościelnych.

Bukietom zielnym przypisywano różne właściwości dobroczynne, spotęgowane dzięki poświęceniu. Do bukietów wkładano zioła lecznicze, takie jak dziurawiec, piołun, miętę, krwawnik, a także bylicę – środek przeciw czarownicom. Święcono też kwiaty: nagietki, malwy, mieczyki, stąd znane przysłowie: „Każdy kwiat w sierpniu woła, zanieś mnie do kościoła”.

Poświęcone bukiety przechowywano w domach, zatknięte za „świętymi obrazami”, wierząc w ich dobroczynne działanie. Naparami z ziół leczono różne choroby ludzi i zwierząt. Poświęcone rośliny zabezpieczały dom przed złymi mocami oraz uderzeniem pioruna. Makówki z bukietów wkładano do kołysek niemowlętom, które płakały w nocy. Ziele układano też na posłaniu konających, aby ulżyć im w cierpieniu. Zioła z bukietu położone na zagonach z warzywami miały je chronić przed szkodnikami. Dobroczynne działanie miało też okadzanie ludzi, zwierząt i domostw dymem z palonych, poświęconych roślin.

Hanna M. Łopatyńska