Historie dopowiedziane. Twórczość Wiktora Chrzanowskiego Powrót

Historie dopowiedziane. Twórczość Wiktora Chrzanowskiego

 

Historie dopowiedziane. Twórczość Wiktora Chrzanowskiego to ekspozycja, którą będzie można oglądać w Muzeum Etnograficznym im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu od 27 października 2011do 29 lutego 2012 r. Jest to pierwsza monograficzna wystawa prezentująca w tak szerokim zakresie trzydziestoletni dorobek toruńskiego artysty nieprofesjonalnego – malarza, rzeźbiarza, ubiegłorocznego laureata prestiżowej nagrody im. Oskara Kolberga (Zobacz»).

Ekspozycja prezentuje 126 prac artysty, głównie z zakresu malarstwa, które przynosi mu sukcesy wystawiennicze, nagrody na konkursach sztuki ludowej i nieprofesjonalnej, zyskuje pozytywne recenzje specjalistów komentujących ten typ twórczości. Większość eksponatów pochodzi z toruńskiej kolekcji. Wystawa została też wzbogacona o bardzo cenne prace pochodzące z Muzeum Częstochowskiego, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy im. Leona Wyczółkowskiego, Muzeum w Łęczycy, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Państwowego Muzeum na Majdanku, Muzeum Regionalnego w Wągrowcu, Muzeum Sztuki Ludowej w Otrębusach, Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie oraz od prywatnych kolekcjonerów – Tadeusza Kacalaka i Antoniego Kamińskiego z Kutna.

Artysta inspiracje dla swojego malarstwa czerpie w dużej mierze z tradycyjnej kultury i sztuki ludowej, sięgając po tematykę związaną z życiem dawnej wsi – pracą, obyczajowością, religijnością. Jednocześnie kreuje swój własny styl wypowiedzi artystycznej, wykorzystując cechy formalne charakterystyczne dla sztuki ludowej, jak typizację postaci, symetrię, dekoracyjność czy zakłócenie perspektywy i proporcji, w celu zwrócenia uwagi na elementy ważniejsze dla treści.

W malarstwie artysty znajduje też odzwierciedlenie jego zainteresowanie historią Polski. Na obrazach, operując często symbolem, przywołuje pamięć wydarzeń z naszych dziejów, związanych z walką o niepodległość, zarówno chlubnych jak i bolesnych. Sięga do czasów odległych oraz historii najnowszej. Szczególnie wielkie emocje wzbudza w nim historia powstań narodowych.

Dużo miejsca w swoim malarstwie poświęca rodzinnemu Toruniowi. Obrazy jego opowiadają o dawnej historii miasta i życiu jego mieszkańców. Przypominają ważne dla dziejów miasta i państwa polskiego fakty historyczne, jak pierwszy Pokój toruński z 1411 roku, Zdobycie zamku krzyżackiego w 1454 roku przez mieszczan toruńskich, Wjazd triumfalny Jana Kazimierza do Torunia zimą w 1659 roku czy Powrót Torunia do Macierzy w 1920 roku.

Wjazd triumfalny Jana Kazimierza do Torunia, 1988, MET, fot. M. Kosicki

Szczególnie interesujące kompozycje malarskie stworzył z pejzażami Torunia, opowiadając o życiu średniowiecznego miasta w bardzo oryginalny i charakterystyczny dla siebie sposób. Potrafił świetnie uchwycić klimat grodu, pokazując z wielką starannością zajęcia mieszkańców w scenerii architektury Starego i Nowego Miasta.

Artysta chętnie też maluje panoramę Torunia widzianą od strony Wisły, uwypuklając charakterystyczne dla jej widoku budowle. Zazwyczaj ożywia ją sztafażem z wystylizowanych scenek z udziałem flisaków, wieśniaków w strojach ludowych, spacerujących ludzi. Najczęściej pokazuje ją w charakterystycznej dla gotyckiej architektury, żywej kolorystyce, z dominacją odcieni czerwonego.

W malarstwie jak i w rzeźbie sięga również po wątki biblijne i tradycyjną ikonografię religijną, poddając je stylizacji ludowej, opatrując też często własnym komentarzem.

W ostatnich latach włączył się w nurt zainteresowania kulturą i religijnością żydowską, tworząc cykle prac przedstawiające tradycyjne żydowskie święta i obrzędy. Malarskie judaica Chrzanowskiego urzekają swoim klimatem, oddaniem nastroju przedstawianych scen, aurą pewnej tajemniczości i wyjątkowości. Wpisują się znakomicie w nurt kultywowania i przywracania pamięci o kulturze polskich Żydów.
 

Chanuka – święto światła, 2011, MET, fot. M. Kosicki

 

Artysta obrazy maluje farbami olejnymi, najczęściej na płycie pilśniowej, na koniec werniksuje dla wydobycia głębi kolorów. Tworzy intuicyjnie. W jego obrazach widoczna jest wrażliwość w postrzeganiu i komentowaniu świata. Widoczne są jego stany ducha. Kiedy opowiada o dawnej wsi, jego obrazy emanują ciepłem, uwidaczniają tęsknoty za światem szczęśliwego dzieciństwa, są pełne pogody. Kiedy opowiada o dramatycznych wydarzeniach w historii naszego narodu, odzwierciedlają niepokój, uwypuklają istotę dramatu. Ta umiejętność oddania klimatu przedstawianych scen, zwłaszcza dzięki wspaniałemu doborowi i grze kolorów, jest właśnie istotnym walorem jego malarstwa. Wiktor Chrzanowski nie uważa się za wielkiego artystę, ale malarstwo nadaje sens jego życiu. Malując czuje się innym, lepszym i szczęśliwszym człowiekiem.

Niespełnionym marzeniem artysty pozostaje ciągle rzeźba, z którą były związane początki jego twórczości i którą chce się zająć w szerszym zakresie niż dotychczas. Rzeźby artysty w niewielkim stopniu są reprezentowane w muzealnych zbiorach, jak również na wystawie.
 


Pieta – kapliczka, 1983, MET, fot. M. Kosicki

Różnorodność tematyki wystawianych prac, zawarte w nich przesłania sprawiają, że wystawa może być atrakcyjna dla szerokiego kręgu odbiorców w różnym wieku.
Autor tekstu: Bożena Olszewska

 

Kurator: Bożena Olszewska
Oprawa plastyczna: Iwona Liegmann 

 

Wystawa dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Zobacz film z wernisażu>

alpha male enhancement gummies what to know best male enhancement pills at cvs top rated best thc gummies for sex top recommendations blue gummies for erectile dysfunction benefits and uses blue vibe cbd gummies ingredients a comprehensive guide cbd blue vibe gummies pros and cons customer reviews of regen cbd gummies for ed ed gummies do they really work ed gummies that work effective solutions for erectile dysfunction effectiveness of choice cbd gummies for ed erectile dysfunction gummies a guide to the best products exploring the best ed gummies for effective results finding ed pills over the counter a complete guide little blue gummies cbd for ed expert opinions mood gummies for sex benefits and reviews rhino male enhancement what you need to know roman ed pills user reviews and effectiveness science cbd gummies for ed treatment comprehensive review sex gummies for women benefits and user feedback thc gummies for sex enhancing your experience