Z głębokim smutkiem nasze muzeum przyjęło wiadomość o śmierci Józefa Chełmowskiego (ur. 24.02.1934 – zm. 7.07.2013 r.) – rzeźbiarza, malarza ludowego z Kaszub, człowieka o niepospolitej wyobraźni artystycznej i wielkich umiejętnościach plastycznych. Jego prace znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych i muzealnych zarówno w kraju jak i zagranicą. Były też prezentowane na licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych. Na temat osoby artysty i jego twórczości powstało mnóstwo publikacji i filmów dokumentalnych..

Dokonania artystyczne Józefa Chełmowskiego od ponad 40 lat były dokumentowane przez naszą placówkę posiadającą w swoich zbiorach 108 jego prac. Są to rzeźby, obrazy na szkle, płótnie, płycie pilśniowej, zabawki.
Jego dziełami mogą się również szczycić Muzeum Zachodnio-Kaszubskie w Bytowie, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum Historyczno-Etnograficzne w Chojnicach.

Twórczość Józefa Chełmowskiego była silnie osadzona w kulturze Kaszub. Odzwierciedlała również jego stosunek do historii, polityki, religii. Była też swoistą refleksją na temat istoty świata, bytu, przemijania wynikającą z jego zainteresowań religiami, filozofią, astronomią. Doskonale ilustruje to jedna z ostatnich prac zakupiona do naszych muzealnych zbiorów, zatytułowana Grawitacja duszy. Obraz ten, mający formę tryptyku, został wyróżniony w grudniu 2012 roku na konkursie malarskim im. Teofila Ociepki w Bydgoszczy. Jest on malarskim komentarzem artysty odnośnie wędrówki ludzkiej duszy ku wieczności.
Odejście Józefa Chełmowskiego jest wielką stratą dla kultury i sztuki ludowej.

Grawitacja duszy, Józef Chełmowski, 2012, Brusy, olej, płyta pilśniowa

Opracowała: Bożena Olszewska
Fot. Bożena Olszewska i K. Kopczyński