W maju… czyli nigdy!
15.06.2009
Tak mawiano dawniej składając obietnice niemożliwe do realizacji. Maj to jeden z dwóch miesięcy, których nazwa w języku polskim wywodzi się z łaciny. Miesiąc ten obfituje w wiele różnych świąt. 1 Maja – Święto Pracy – ustanowione w Paryżu w roku 1889 uchwałą pierwszego kongresu tzw. Drugiej Międzynarodówki miało uczcić robotniczy strajk w Chicago z 1886 roku i z założenia było świętem solidarności ludzi pracy. 3 Maja – w Polsce dzień poświęcony pamięci Konstytucji 3 maja, a także święto Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej ustanowione przed czterema wiekami. W socjalistycznej rzeczywistości obydwa te powody świętowania były nie do przyjęcia, święto więc zlikwidowano i wstawiono w jego miejsce Międzynarodowe Dni Książki i Prasy. Obecnie dni od 1 maja do 3 maja tworzą tzw. duży weekend majowy i są okazją do wypoczynku, ale raczej jednak mieszkańców miast niż wsi. Jest to okres dość wzmożonych prac na wsi, więc tam na nieróbstwo nie można sobie pozwolić. 26 maja – Dzień Matki – w Polsce święto to pojawiło się po drugiej wojnie światowej. Mało kto wie, że współczesną ojczyzną tego pomysłu są Stany Zjednoczone Ameryki gdzie obchodzi się je w drugą niedzielę maja, a ustanowił je dekretem prezydent USA Woodrow Thomas Wilson w 1914 roku. Współczesną, ponieważ obyczaj czczenia matek powiązany z kultem płodności pojawił się i w starożytnej Grecji, i w Rzymie a także u Celtów.
W życiu mieszkańców wsi maj to miesiąc bardzo ważny, ponieważ ważyły się losy przyszłych plonów. W św. Stanisława (8.05) W domu pustki w polu sława. Porzekadło W świętego Izydora (10.05) pusta komora miało podkreślać, że nadal trwa okres przednówka. Znany od dawna okres chłodów to dni tzw. „zimnych ogrodników” Pankracego, Serwacego, Bonifacego (12, 13, 14.05) a także „zimnej Zośki” (15.05). Jednak dzień św. Zofii to także czas pojawiania się kłosów w zbożu: Święta Zofija kłosy rozwija. W św. Nepomucena (16.05) wiadomo było jak się zboże wykłosiło, stąd znana jest już jego cena: Na Jana Nepomucena wiadoma już zboża cena. Pogodę na lato przepowiadał św. Urban (25.05) Na Urbana chwile jakie, to i lato takie. W obecnym roku w ten dzień pogoda była niemalże upalna, co dobrze wróży zarówno mieszczuchom na urlopach, jak i rolnikom w polu na żniwach. Pamiętać warto, że maj to także początek zbioru ziół: W maju zbiera pszczółka, zbierajże i ty ziółka na ratunek, w potrzebie i dla drugich i dla siebie.
Przytoczmy wreszcie jedną z zagadek ludowych Jaki miesiąc jest najkrótszy ? Maj oczywiście, bo ma w swej nazwie tylko trzy litery.
Dorota Kunicka

Muzeum Etnograficzne w Social Mediach