„Szwarc, mydło i powidło”, „szuwaks, mydło i powidło”, albo „szydło, mydło i powidło” to warianty powiedzenia określającego zbiór elementów pochodzących z wielu bardzo różnych dziedzin. Taki asortyment miały dawne sklepiki kolonialne. Tak również wygląda oferta współczesnych supermarketów. Takie porządki panują w internecie. Taki jest nasz nowy cykl. Pokażemy w nim ciekawe obiekty z naszych kolekcji, wyjaśnimy ich intrygujące nazwy i funkcje, będziemy tropić tradycję i historię w języku polskim.

„Szwarc” to pochodzące od niemieckiego słowa ‘schwarz’ (czarny) określenie pasty do butów w tym kolorze, dawniej równie popularne jak „szuwaks”, od niem. ‘Schuhwachs’ (wosk do butów). Pierwsze jest dziś obecne w polszczyźnie w związkach z innymi wyrazami (np. „szwarccharakter”), ostatnie we współczesnym slangu narkotykowym określa… amfetaminę.

Sklepik – fragment ekspozycji stałej „Tajemnice codzienności. Kultura ludowa i jej pogranicza od Kujaw do Bałtyku (1850-1950)”, fot. Archiwum MET