Święty Józef kiwnie brodą…
19.03.2009
Święty Józef stoi na czele panteonu świętych pańskich. O oblubieńcu Maryi i opiekunie Jezusa nie mamy jednak zbyt wielu informacji. Ewangelie oraz apokryfy dostarczają nam jedynie szczątkowych wiadomości na temat jego życia.
Józef pochodził z Nazaretu w Galilei, zajmował się ciesielstwem, był stolarzem oraz kołodziejem. Pisma Ojców Kościoła, zawierające informacje na jego temat, opisują go jako człowieka prawego, honorowego, pracowitego. Podkreślają również jego wielką skromność.
Święty Józef zmarł 19 marca w obecności Marii, na rękach nastoletniego Jezusa. Jest uważany za patrona dobrej śmierci, gdyż umarł w spokoju, bez cierpienia. Patronuje też wielu państwom (m.in.: Austrii, Czechom, Portugalii, Peru), zakonom (m.in.: benedyktynom, loretankom, salezjanom), małżonkom, podróżnikom, cieślom i drwalom. Jest również patronem Kościoła Powszechnego oraz opiekunem rodzin chrześcijańskich.
W ikonografii przedstawiany jest z Dzieciątkiem Jezus na ręku oraz lilią w dłoni, narzędziami ciesielskimi, bukłakiem na wodę, kijem, kwitnącą różdżką. Występuje także w scenach z życia Świętej Rodziny. W Polsce jego kult rozwinął się szczególnie w końcu XVIII wieku w związku z koronacją obrazu Św. Rodziny z kaliskiej kolegiaty.
Święty Józef zajmuje również szczególne miejsce w polskiej religijności ludowej – jego wizerunki występowały powszechnie w wiejskich chatach. 19 marca był także dniem szczególnym w czasie Wielkiego Postu. Wówczas to można było spożywać mięso, a nawet urządzać wesela.
Na podstawie aury w dniu Świętego Józefa starano się przewidzieć pogodę na kolejne miesiące. Świadczą o tym przysłowia – Święty Józef pogodny, będzie roczek urodny lub Święty Józef kiwnie brodą idźże zimo na dół z wodą.
Chłopi zaczynali wtedy prace w polu – orkę, siew koniczyny i grochu. Dzień wcześniej zaś, 18 marca, naprawiano bocianie gniazda, oczekując przylotu ptaków. Ich obecność zapewnić miała bowiem dostatek i szczęście gospodarzom.
Jakub Kopczyński
Muzeum Etnograficzne w Social Mediach