Powstanie Muzeum Etnograficznego w Toruniu
08.01.2009
2 stycznia 1959 r. prof. Maria Znamierowska-Prufferowa zanotowała w swojej księdze pracy: „Pierwszy dzień Muzeum Etnograficznego. Piękny dzień. Wszyscy uśmiechnięci – pasmo pracy!” Notatka ta powstała w Ratuszu będącym siedzibą funkcjonującego w latach 1946-1958 Działu Etnograficznego Muzeum Okręgowego. Pani Profesor i niewielka grupa jej pracowników, m.in. M. Polakiewicz, I. Wronkowska, K. Antonowicz, H. Mikułowska, J. Rompski, M. Pieciukiewicz, B. Horbaczewski mieli się z czego cieszyć. Samodzielne muzeum, wymarzone niemal od początku przybycia do Torunia w 1946 r. dr M. Prüfferowej, w grupie Wilnian, byłych pracowników Uniwersytetu Stefana Batorego – współtwórców Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – stało się faktem.
Gdy w 1946 r. ukazał się w lokalnej prasie artykuł Pomorskie Muzeum Ludoznawcze – była to już bardzo śmiało zarysowana wizja. W 1950 r. projekt wzbogacony jest o skansen, opisany w artykule Dlaczego kocham Toruń i pragnę w nim widzieć Park Ludowy i muzeum na wolnym powietrzu. Usilne starania doprowadzają w 1953 r. (17.IV.) do uznania przez Prezydium Miejskiej Rady Narodowej potrzeby utworzenia odrębnego i samodzielnego Muzeum Etnograficznego w Toruniu oraz przeznaczenia na ten cel budynku Arsenału. Wkrótce zaczęto go remontować oraz budować nowy gmach Muzeum, który był pierwszym w Polsce po wojnie budynkiem muzealnym, tworzonym od podstaw, z przeznaczeniem na zaplanowaną wystawą. W Toruniu został zdetronizowany dopiero niedawno przez Centrum Sztuki Współczesnej. Wystawa, o której mowa dotyczyła rybołówstwa tradycyjnego, zaś zgromadzona przez Profesor kolekcja muzealiów z tej dziedziny pozostaje do dziś chlubą Muzeum.
Tymczasem odbiór Arsenału po remoncie nastąpił 6 lutego 1959 r., do końca marca trwała przeprowadzka 5 tys. muzealiów oraz skromne wyposażenie niegdysiejszego Działu Etnograficznego. Już 17 kwietnia odbyła się uroczysta inauguracja prac Muzeum, na którą Pani Profesor zaprosiła w szczególności wszystkich zasłużonych dla jego powstania oraz mogących pomóc w dalszym rozwoju. Wśród wielu profesorów UMK obecny był oczywiście ten najbliższy sercu, prof. Jan Prüffer. Najważniejszą osobą był z całą pewnością prof. dr hab. Stanisław Lorentz, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie, autorytet muzeologiczny, dawny znajomy obojga Prüfferów z pięknych wileńskich czasów. Pani Profesor wyglądała tego dnia szczególnie radośnie, bardzo elegancka, w białym kostiumie. Na zdjęciu w drzwiach Arsenału towarzyszy jej Maria Polakiewicz, najbliższy współpracownik, osoba wielce zasłużona dla naszej instytucji.
Hanna Muzalewska-Alexandrowic
Muzeum Etnograficzne w Social Mediach