Konserwacja „z drugiej strony”
31.05.2010
Konserwacja „z drugiej strony”.
W Dziale Konserwacji Zbiorów Muzeum pracom konserwatorskim poddane zostały obrazy Marii Wnęk – malarki tworzącej własny niesamowity świat przeżyć i doznań duchowych. Kobieta żyła pod ogromną presją otoczenia, w ciągłym lęku o własne życie. Obawiała się ludzi, choć uzyskiwała od wielu z nich pomoc i życzliwość. Należała do malarzy kręgu prymitywistów. Była artystką tzw. „wewnętrznej potrzeby”. Uwielbiała malować: to bardzo pomaga żyć i każdy z tego ma zadowolenie, tak jak ja…a ja mam talent.
Obrazy Marii Wnęk, znajdujące się w Dziale Sztuki i Estetyki naszego Muzeum, pochodzą z zakupionej przez Muzeum (dzięki środkom finansowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego) kolekcji Bolesława Nawrockiego.
Wykonane zostały na papierze, głównie techniką temperową . Malarka tworzyła różne formaty swoich prac. Mówiła: wole malować duże, bona mniejszych papirach nie mam zadowolenia. Dominującym motywem jej obrazów były przedstawienia o treści religijnej wzbogacane ornamentami roślinnymi, czasami geometrycznymi. Malowała również sceny związane z jej domem rodzinnym. Ważną częścią tworzonych przez siebie postaci były oczy – często mocno widoczne, ostro zaznaczone, w kształcie migdałów. W kompozycjach dominowały kolory w odcieniach brązu, zieleni, błękitów i czerwieni.
Na większości obrazów autorka umieściła „życiorysy”, teksty wyjaśniające treść tworzonych przez siebie kompozycji. Wykonała je na całych powierzchniach odwrotnych stron obrazów, nie zwracając uwagi na układ tekstów: ich rozmieszczenie, wielkość liter i znajomość ortografii. Stworzyła „malowany pamiętnik”.
Prace konserwatorskie polegały głównie na oczyszczeniu mechanicznym lica
i odwrocia każdego z obiektów, zabezpieczeniu uszkodzeń bezkwasowymi bibułkami, scaleniu kolorystycznym ubytków warstwy malarskiej i prostowaniu w prasie introligatorskiej.
Podczas prac konserwatorskich stron odwrotnych obrazów, teksty na nich umieszczone prowokowały do ich czytania. Na jednym z obrazów malarka napisała propozycję ekspozycji swoich prac:wsadźcie między szyby aby z jednej strony czytali a z drógiej oglądali. Wyceniała namalowane przez siebie obrazy: najmniej 1000 bo bardzom długo pracowała i bardzom się napracowałam. Na niektórych zaznaczała dla kogo były przeznaczone i czy zostały zapłacone.
Maria Wnęk żyła na granicy dwóch światów: rzeczywistego i wymyślonego. Uważała, że jest posłanniczką Boga. W Jego imieniu chciała ostrzec świat przed zagrożeniami, które niesie ze sobą cywilizacja. Warto niektóre fragmenty tekstów zacytować:
… Pan Jezus Prosi aby cały świat zaprzestał toczyć próby atomowe bo na jedną
minutę niszczy większą połowę świata… aby na całym świecie była zgoda wzajemna i na całym świecie nastąpiła era pokoju i dobra, i życzliwości, i obrony każdego biednego
i opuszczonego człowieka na całym świecie…aby zaprzestał egoizm na całym świecie
i chytrość, i dokuczność jeden drugiemu…
ale również:
…Przestańcie pić wódkę i wszelkie Alkohole, Przestańcie zwodzić młode kobiety i starsze dziewczęta i także wdowy…
…zaprzestańcie chodzić obnarzone Kobiety, Panny, Starsze i Młodsze…
…aby zaprzestali gorszyć ludzi i dzieci przez pokazunki w telewizji nagich ludzi i grzeszne rzeczy…
Opracowała: Ewa Martin-Sobecka
(Informacje o malarce w oparciu o: Ewa Krasińska Malarstwo Marii Wnęk, Kraków 1983 r.)
Galeria
Muzeum Etnograficzne w Social Mediach