Muzeum Etnograficzne w Toruniu wydało czwartą płytę w ramach projektu „Dziedzictwo niematerialne w województwie kujawsko-pomorskim”. Tegoroczna publikacja zatytułowana jest „Haft kujawski” i  zawiera materiały multimedialne (teksty, rysunki, fotografie, filmy oraz wzory do druku). Można ją otrzymać bezpłatnie w siedzibie Muzeum.  

Ideą powstania płyty było nie tylko zaprezentowanie specyfiki i historii tego rękodzieła, ale przede wszystkim pokazanie procesu powstawania haftu: wybór surowca (nici do haftowania, tkaniny), komponowanie wzoru i przeniesienie go na tkaninę, użycie określonych ściegów do wykonania wybranych motywów, tworzących wzór. Wydawnictwo ukazuje precyzyjność i żmudność  tworzenia każdego fragmentu kompozycji. Jednocześnie zwraca uwagę na kreatywność całego procesu.

Płyta może służyć jako materiał dydaktyczny do zdobywania wiedzy o hafcie kujawskim  oraz nauki  wyszywania. Do tej pory hafciarki – twórczynie ludowe – były wyłącznym depozytariuszem tej umiejętności oraz nauczycielkami nowych twórców. Znajomość haftu kujawskiego ocalała dzięki przeniesieniu go na współczesne formy – bieżniki, obrusy, serwetki czy też fartuszki kelnerskie. Warunkiem było jednak przetrwanie umiejętności jego wykonywania.

Motywy i wzory haftu kujawskiego związane są z tradycyjnym strojem ludowym.
W czasach współczesnych strój ten używany jest przede wszystkim przez zespoły folklorystyczne, taneczne oraz twórczynie ludowe. Należy zauważyć, że przekazywanie z pokolenia na pokolenie – zarówno w sposób sformalizowany jak i niesformalizowany –umiejętności wykonywania haftu  jest na szczęście procesem żywym i niezanikającym. Zasługuje on na wszelkie możliwe wsparcie, którego elementem jest płyta „Haft kujawski”.

Osoby i instytucje, które chciałyby wykorzystać płytę (dostępną w języku polskim lub angielskim) w celach edukacyjnych i popularyzatorskich mogą otrzymać ją bezpłatnie. Płyty osobiście odbierać można w sekretariacie Muzeum Etnograficznego w Toruniu w godz. 8.00-15.00 (tel. 56 622 36 49, e-mail: kontakt@etnomuzeum.pl). Egzemplarze odebrać można również w Muzeum Etnograficznym we Włocławku (oddziale Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej, przy ul. Bulwary im. Marszałka J. Piłsudskiego 6). Liczba wydawnictw jest ograniczona.

Pierwsza płyta z serii „Dziedzictwo niematerialne w województwie kujawsko-pomorskim” ukazała się w 2016 r. i dotyczyła kujawskiego obrzędu „chodzenia z kozą” (więcej informacji). W 2017 roku Muzeum wydało publikację o szymborskich przywołówkach (więcej informacji), w 2018 roku płytę o kujawskim sypaniu wzorów piaskiem (więcej informacji).

„Haft kujawski” (seria: „Dziedzictwo niematerialne województwa kujawsko-pomorskiego”)
Koncepcja płyty, tekst, wybór materiałów audiowizualnych, reżyseria filmów: Dorota Kalinowska (MZKiD) i Kinga Turska-Skowronek (MET)
Redakcja: Hubert Czachowski, Justyna Słomska-Nowak
Opracowanie graficzne: Wojciech Kiwi Jaroszewski
Realizacja: Przemysław Bielawowski
Wydawca: Muzeum Etnograficzne w Toruniu, 2019