Pierwszą wzmiankę historyczną o Adwencie spotykamy w jednym z dekretów synodu w Saragossie z 380 roku.

W średniowieczu Adwent nazywany był „Czterdziestnicą”, ponieważ zaczynał się tuż po dniu świętego Marcina (12 lub 14 listopada) i trwał czterdzieści dni. W tych odległych wiekach Adwent był czasem pokutnym. Obowiązywał nie tylko post, zakaz wojen, wesel i hucznych zabaw, lecz także abstynencja małżeńska.

Z okresem Adwentu wiążą się liczne zwyczaje, które z jednej strony wprowadzają nastrój powagi i skupienia, z drugiej zaś zapowiadają rychłe nadejście świąt. Na Podlasiu początek Adwentu obwieszczało głośne trąbienie na ligawach, czyli długich, drewnianych trąbach. Był to znak, że mają już zakończyć się zabawy, gdyż nadchodzi czas postów i modlitw. Niegdyś wierzono, że w Adwencie ziemia odpoczywa i nie można jej niepokoić pracami na roli, ponieważ poruszona nie wyda plonów w przyszłym roku.

Na wsi przez cały Adwent kobiety schodziły się na wieczorne spotkania zwane prządkami, podskubami lub pierzakami i wspólnie wykonywały różne prace domowe. W karczmach rezygnowano z tańców i głośnych zabaw. Czas spędzano na grze w kości, a wygraną stanowiły pierniki, marcepany, ciastka i inne słodycze.
Adwent jest także czasem kolędowania. Na Kaszubach, Kociewiu i ziemi chełmińskiej w dni poprzedzające święta Bożego Narodzenia wędrowali kolędnicy zwani gwiżdżami, gwizdami lub gwiazdkami. Wśród nich był gwiazdor w słomianym płaszczu, a także postacie przebrane za konie, niedźwiedzie, bociany. Ich przybycie zapowiadało dostatek i urodzaj w nadchodzącym roku.

Już w Adwencie rozpoczynali obchody z szopką chłopcy, którzy w odwiedzanych domach przedstawiali krótkie scenki o narodzinach Jezusa i składali gospodarzom życzenia. Ten zwyczaj stał się w ostatnich latach znów popularny zarówno na wsi, jak i w mieście.

Dzieci, z własnoręcznie wykonanymi szopkami, czasem tylko ze świąteczną pocztówką obchodzą domy i w zamian za odśpiewanie popularnej kolędy odbierają drobne datki.

Z Niemiec przywędrował do nas zwyczaj zawieszania w domu wieńca adwentowego. Na wieńcu, uplecionym z iglastych gałązek, umieszcza się cztery świece symbolizujące cztery niedziele Adwentu. Zapala się je kolejno w każdą niedzielę poprzedzającą Boże Narodzenie, jako symbole oczekiwania na nadejście Chrystusa.

Hanna M. Łopatyńska