Zbiory Muzeum Etnograficznego w Toruniu wkrótce wzbogacą się o cenną zagrodę z Wielkiego Lubienia, która w przyszłości trafi do Olenderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce i będzie największym budynkiem na terenie skansenu.

Na zakup zagrody muzeum otrzymało dofinansowanie w kwocie 146 000 zł z Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów w ramach programu „Rozbudowa zbiorów muzealnych”.

Budynek został wzniesiony w drugiej połowie XIX w. i jest przykładem budownictwa typowego dla architektury wsi olenderskich na Nizinie Sartowicko-Nowskiej. Jego właścicielami byli w przeszłości bogaci gospodarze, w tym mennonita Bruno Nickel, który od 1924 roku pełnił funkcję kaznodziei w kościele w pobliskich Mątawach. W obiekcie zachowały się niemal wszystkie elementy pochodzące z okresu jego budowy czyli z II poł. XIX w., jak oryginalne wyposażenie (schody, stolarka okienna i drzwiowa). Zachowane malatury z dekoracyjnymi wzorami szablonowymi świadczą o autentyczności całego obiektu. Zastosowane techniki do budowy domu noszą ślady XIX-wiecznego warsztatu ciesielskiego. Czytelny układ funkcjonalno-przestrzenny pomieszczeń jest typowy dla zagród olenderskich wznoszonych w II poł. XIX w.

Wielki Lubień, strona południowa, widoczny pierwotny układ kątowy zagrody, fot. A. Łabęcka, 1958 r.

Na szczególną uwagę zasługuje dekoracja budynku. Motywem przewodnim, powtarzającym się konsekwentnie na stolarce drzwiowej (zewnętrznej i wewnętrznej), w płycinach okiennic, na deskach narożnych osłaniających od strony zewnętrznej narożniki ścian są romby w układzie pionowym. Również sposób pokrycia dachu z płyt ceramicznych nawiązuje do tej figury geometrycznej.

Zakup to dopiero pierwszy etap, kolejne to opracowanie dokumentacji oraz sam wieloletni proces translokacji obiektu.

Zakup dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa w ramach programu własnego Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów Rozbudowa zbiorów muzealnych