Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” honoruje dorobek artystyczny i wybitne osiągnięcia twórców ludowych, zespołów folklorystycznych, a także przyznawana jest badaczom, instytucjom, organizacjom wspierającym i popularyzującym rodzimą kulturę. Patronat nad nią sprawuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wiktor Chrzanowski, Toruń, 2010, fot. B.Olszewska

 

W tegorocznej – XXXV edycji konkursu w zaszczytnym gronie 10 laureatów, dzięki rekomendacji Muzeum Etnograficznego w Toruniu, znalazł się Wiktor Chrzanowski, artysta z naszego miasta, którego twórczość wpisuje się w nurt sztuki typu ludowego.

Wiktor Chrzanowski od 1983 roku współpracuje z Muzeum Etnograficznym w Toruniu. Był laureatem wielu konkursów organizowanych przez nasze muzeum. Zajmował m.in. w latach 80. XX w. główne lokaty (zarówno w kategorii rzeźby jak i malarstwa) w cyklicznie odbywających się konkursach. „Na Twórczość ludową województwa toruńskiego”. Otrzymywał też główne nagrody w konkursach ogólnopolskich zwłaszcza w dziedzinie malarstwa. Do bardziej znaczących sukcesów artysty należą czołowe lokaty w „Ogólnopolskim konkursie malarskim im. Teofila Ociepki” w Bydgoszczy.
 

Prace Wiktora Chrzanowskiego znajdują się w wielu polskich muzeach i zbiorach prywatnych, zarówno w kraju jak i zagranicą. Największa i najbardziej reprezentatywna dla jego twórczości kolekcja, licząca ponad 70 prac, znajduje się w Muzeum Etnograficznym w Toruniu.

Artysta ma szczególny sentyment do rzeźby, w której podejmuje tematykę religijną, charakterystyczną dla tradycyjnej sztuki ludowej. Z powodzeniem odpowiada też na nowe wezwania wynikające z problematyki konkursowej. Bardziej jednak znane i cenione jest jego malarstwo. Wypracował w nim swój własny styl wypowiedzi artystycznej.

Tematy do obrazów czerpie z historii Polski. Sięga również po tradycyjną ikonografię religijną i wątki biblijne, poddając je stylizacji ludowej, opatrując przy tym własnym komentarzem. Ważnym tematem w jego malarstwie jest życie dawnej wsi, zarówno codzienność jak świętowanie, barwne obrzędy – wesela, korowody zapustne, dożynki itp. W obrazach tych dostrzega się nostalgię artysty za światem bezpowrotnie utraconym, wyidealizowanym w jego kreacji malarskiej.

Wiktor Chrzanowski chętnie maluje swój rodzinny Toruń. Sceny z życia średniowiecznego jak i współczesnego miasta osadza w scenerii Starego Miasta. Często ich tłem jest panorama Torunia.

W ostatnich latach włączył się także w nurt zainteresowania kulturą i religijnością żydowską, tworząc cykle prac przedstawiających tradycyjne święta i obrzędy tej społeczności. Obrazy swoje maluje najczęściej na płycie pilśniowej farbami olejnymi, na koniec werniksuje je dla wydobycia głębi kolorów.

Wiktor Chrzanowski miał dwie wystawy indywidualne – w Muzeum Etnograficznym w Toruniu (1989) i w siedzibie Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie (2009). Jego prace brały udział w wielu wystawach krajowych, były też wystawiane w Niemczech i Włoszech. Obrazy artysty trzykrotnie (w latach 2007–2009) były prezentowane na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Naiwnej w Verneuil sur Avre we Francji i w polskiej edycji tego festiwalu „NIKISZ-FOR” w Katowicach, w latach 2008-2010. W przyszłym roku prace Wiktora Chrzanowskiego będzie można oglądać na planowanej przez Muzeum Etnograficzne w Toruniu, wystawie prezentującej całokształt jego twórczości.

Nagroda im. Oskara Kolberga zostanie uroczyście wręczona artyście w dniu 1 października br. w Teatrze Wielkim w Warszawie.

Matka Boska Łąkowska, W. Chrzanowski, 1993, fot. M. Kosicki
 

 

 

Stare Miasto, W. Chrzanowski, 1987, fot. M. Kosicki

 

 

Tekst i wybór fotografii Bożena Olszewska